Την Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2019 στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων για την εθνική επέτειο η κ. Δρυ Ιωάννα εκφώνησε τον πανηγυρικό λόγο, που παρατίθεται για όποιον ενδιαφέρεται. Οι μαθητές και οι μαθήτριες πήραν μέρος στην μαθητική παρέλαση, απ΄όπου και οι φωτογραφίες, ευγενική προσφορά του κ. Κορκάρη.
Αιδεσιμότατοι, κύριε Δήμαρχε, κ.κ. μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, κ.κ.εκπρόσωποι των τοπικών αρχών και φορέων,
Κ.κ. συνάδελφοι, αγαπητοί μαθητές, κυρίες και κύριοι
Η 28 η Οκτωβρίου είναι ημέρα λαμπρή για τους Έλληνες. Ημέρα μνήμης και τιμής προς όλους εκείνους που αγωνίστηκαν ηρωικά στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας εναντίον της ιταλικής εισβολής, όσους αντιστάθηκαν σθεναρά στα οχυρά της Μακεδονίας και στη μάχη της Κρήτης εναντίον των Γερμανών αλλά και όσους αγωνίστηκαν στη διάρκεια της τριπλής φασιστικής κατοχής 1941-44.
Όλα ξεκίνησαν το πρωί της Δευτέρας 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν ο Ιταλός πρεσβευτής Γκράτσι επέδωσε στον Ιωάννη Μεταξά ιταμό τελεσίγραφο, με το οποίο η Ιταλία ζητούσε τη ελεύθερη διέλευση των στρατευμάτων της από το ελληνικό έδαφοςεπιδιώκοντας να προωθήσει τα επεκτατικάτης σχέδια στην Ανατολική Μεσόγειο. Η απάντησή του, έκφραση της κοινής θέλησης του ελληνικού λαού, ήταν ΟΧΙ. Έτσι το πρωί της 28ης Οκτωβρίου ήχησαν οι φοβερές σειρήνες του πολέμου σε όλη τη χώρα καιη Ελλάδα μπήκε στον Β παγκόσμιο πόλεμο, που είχε αρχίσει ένα χρόνο πριν, τον Σεπτέμβρη του 1939, όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Πολωνία. Ο ελεύθερος κόσμος άρχισε με θαυμασμό να παρακολουθεί τη μικρή χώρα που αντιστεκόταν περήφανα στις δυνάμεις του Άξονα, σε μια Ευρώπη που ήδη κατά το μεγαλύτερο μέρος της βρισκόταν υπό την κατοχή των φασιστικών δυνάμεων.
Με το χαμόγελο στα χείλη ξεκινούσαν οι στρατιώτες για το μέτωπο, « αμυνόμενοι του πατρίου εδάφους» και σε πολύ σύντομο διάστημα μετέτρεψαν την άμυνα σε επίθεση, διεισδύοντας βαθιά στο έδαφος της Βορείου Ηπείρου και καταλαμβάνοντας την Κορυτσά, τη Μοσχόπολη, το Πόγραδετσς, το Αργυρόκαστρο και τους Άγιους Σαράντα. Με την ίδια επιτυχία αντιμετώπισαν και την εαρινή επίθεση των Ιταλών που παρακολουθούσε ο ίδιος ο Μουσολίνι. Εκτός από τους φαντάρους που πολεμούσαν ηρωικά στα χιονισμένα βουνά σε πολύ δύσκολες συνθήκες, σύσσωμη ήταν η συμμετοχή των απλών πολιτών που ενίσχυαν με όλα τα μέσα το μέτωπο και πανηγύριζαν τις νίκες.Οι θρυλικές γυναίκες της Πίνδου μετέφεραν τα πυρομαχικά στα χιονισμένα βουνά. Ήταν ένας αγώνας παλλαϊκός.
«Ελευθερία, θα δακρύσει για σένα από χαρά ο ήλιος», γράφει ο Οδ. Ελύτης, υμνώντας τους ήρωες του ?40.
Οι ελληνικές νίκες χαιρετίζονταν με ενθουσιασμό και εγκωμιαστικά σχόλια γράφονταν στον διεθνή τύπο. Αρχηγοί κρατών, πολιτικοί, στρατιωτικοί ηγέτες, επιφανείς δημοσιογράφοι, άνθρωποι του πνεύματος από όλες τις ηπείρους συναγωνίζονταν σε εκδηλώσεις θαυμασμού για τον αγώνα των Ελλήνων. Η ελληνική νίκη μετέβαλε την ατμόσφαιρα του πολέμου, έδωσε θάρρος στους χειμαζόμενους λαούς που είχαν χάσει την ελευθερία τους, καθώς και σ΄εκείνους που προσπαθούσαν να την κρατήσουν. Η « Μάχη της Ελλάδας» , όπως έμεινε γνωστή στην πολεμική ιστοριογραφία, ήταν ο θανάσιμος αγώνας μιας μικρής και φτωχής χώρας και ενός λαού που πολεμούσε για την τιμή και την αξιοπρέπειά του, καθώς και για τις βασικές αξίες του πολιτισμένου κόσμου, που απειλούνταν από τον ολοκληρωτισμό και την ωμή βία, την αυθαιρεσία και την απεμπόληση όλων εκείνων των δικαιωμάτων του ανθρώπου , για την εξασφάλιση των οποίων ο κόσμος είχε πληρώσει ακριβό τίμημα για πολλές γενιές.
Υπήρξαν όμως και σοβαρότατες επιπτώσεις σε πρακτικό επίπεδο από την αντίσταση της Ελλάδας. Η διάψευση του θρύλου για το αήττητο του Άξονα είχε συνέπειες και στο διπλωματικό πεδίο. Ο Χίτλερ σε επιστολή του προς τον Μουσολίνι στις 31 Δεκεμβρίου του ΄40 αναφέρει ότι η Ισπανία του Φράνκο απέρριψε τη συνεργασία με τις δυνάμεις του Άξονα και η Βουλγαρία έδειχνε απροθυμία να συμμετάσχει στο τριμερές σύμφωνο, λόγω της μεταβολής της κατάστασης
Έτσι, ο Χίτλερ βλέποντας τις δυσμενείς για τον Άξονα εξελίξεις και φοβούμενος μήπως η Αγγλία δημιουργήσει νέο μέτωπο, αποφάσισε να πραγματοποιήσει την εκστρατεία στα Βαλκάνια, πριν ξεκινήσει την εκστρατεία στη Ρωσία. Αφού συνέτριψε τη Γιουγκοσλαβία, επιτέθηκε στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου 1941.Ο ελληνικός στρατός, που υπερασπιζόταν τα μακεδονικά οχυρά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα περικυκλώνεται και μετά από ηρωική αντίσταση αναγκάζεται να υποκύψει. Η στρατιωτική ηγεσία συνθηκολογεί στις 24 Απριλίου και η μάχη συνεχίζεται για έναν ακόμη μήνα στην Κρήτη. Η αναβολή της εκστρατείας στη Ρωσία για πενήντα μέρες αργότερα από ό,τι αρχικά προβλεπόταν, θεωρείται αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση του πολέμου. Εξίσου σημαντικό ήταν και το γεγονός ότι δόθηκε η δυνατότητα στους συμμάχους να προωθήσουν τις δυνάμεις τους στη Β. Αφρική και να αντιμετωπίσουν τους Γερμανούς στη Μάχη της ερήμου.
27 Απριλίου 1941. Οι Γερμανοί στην Αθήνα. Αρχίζει η Κατοχή, μια οπό τις πιο ζοφερές περιόδους της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο λαός μας, εξαντλημένος από την πολεμική εποποιία του 1940, υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει πολλαπλές περιπέτειες και κακουχίες. Την εισβολή των κατακτητών, το πρόβλημα της επιβίωσης, την οδυνηρή περιπέτεια της πείνας, εκτελέσεις, βασανιστήρια και καταστροφές
Οι κατοχικές δυνάμεις κατάσχεσαν όλα τα αγαθά, τα οποία έστελναν στη Γερμανία, και η πείνα άρχισε να θερίζει τον πληθυσμό πρώτα των πόλεων, όπου η εικόνα των σκελετωμένων ανθρώπων και των νεκρών από την πείνα στους δρόμους ήταν καθημερινό φαινόμενο. Η έλλειψη ειδών πρώτης ανάγκης είχε ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα του λιμού τον χειμώνα του 1941-42, οπότε και υπολογίζεται πως 300.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.[14] Το γεγονός αυτό υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές τραγωδίες κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας επήλθε με τη χορήγηση του αναγκαστικού κατοχικού δανείου στη Γερμανία και τη λεηλάτηση όλων των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας.Για το δάνειο αυτό η Ελλάδα, δυστυχώς , ποτέ δεν αποζημιώθηκε.
Ο λαός αντιστεκόταν όμως από την πρώτη στιγμή, παλεύοντας για την ελευθερία και την τιμή του. Πρώτη αντιστασιακή πράξη το κατέβασμα της γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη και μετά η οργάνωση συσσιτίων για την αντιμετώπιση της πείνας. Λίγο αργότερα ιδρύονται οι πρώτες αντιστασιακές οργανώσεις ΕΔΕΣ, ΕΑΜ, ΕΚΚΑ και η αντίσταση παίρνει πιο οργανωμένη μορφή.
Ο ένοπλος αγώνας, με κορυφαία πράξη την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση μεγάλου μέρους της ορεινής Ελλάδας από τους κατακτητές. Παράλληλα προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές στους Γερμανούς, αφού τους υποχρέωσε να κρατήσουν εννέα μεραρχίες στρατού στην Ελλάδα και εμπόδιζε τον ανεφοδιασμό των δυνάμεών τους στην Αφρική. Αξίζει να αναφέρουμε ότι από όλες τις κατεχόμενες χώρες της Ευρώπης μόνον στην Ελλάδα και στη Σερβία αναπτύχθηκε ένοπλος αγώνας σε τέτοια έκταση.
Όσο όμως η αντίσταση του λαού στις πόλεις και τα χωριά κορυφώνεται ,τόσο οι θηριωδίες των δυνάμεων κατοχής πληθαίνουν. Εκτελέσεις, μπλόκα, ολοκαυτώματα χωριών και πόλεων με σφαγές αμάχων για αντίποινα από τις δυνάμεις κατοχής:: Καλάβρυτα, Δίστομο, Κομμένο, Δοξάτο, Αμπελόφυτο, Κάνδανος,, Μεσόβουνο,Δομένικο, στην Κορινθία το Ψάρι, το Κλημέντι, τα Άνω Πιτσά, το Ζεμενό
και τόσοι άλλοι μαρτυρικοί τόποι γνώρισαν τη βαρβαρότητα και τη φρίκη της ναζιστικής θηριωδίας.
Ο μαρτυρικός αγώνας αλλά και η ηρωίκή αντίσταση του λαού μας συνεχίστηκε ως την απελευθέρωση τον Οκτώβρη του 1944 ολόκληρης της Ελλάδας από τα στρατεύματα κατοχής, αφήνοντας τη χώρα ελεύθερη, αλλά ερειπωμένη από τις καταστροφές και τις θηριωδίες, να μετρά τις πληγές της.
Ο φόρος αίματος του ελληνικού λαού στη διάρκεια της Κατοχής τόσο από την πείνα και τις στερήσεις και τις ποικίλες κακουχίες όσο και στον βωμό του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κατατάσσει την Ελλάδα στις χώρες με τις βαρύτερες πληθυσμιακές απώλειες , πανευρωπαϊκά. Ήταν ο βαρύς φόρος αίματος η πολύτιμη συνεισφορά της στον αγώνα εναντίον του φασισμού και του ναζισμού?.
Τους ήρωες του πολέμου του ΄40 αλλά και τους ήρωες της Εθνικής μας Αντίστασης τιμούμε και θυμόμαστε σήμερα, γιατί η ιστορική μνήμη είναι ο καλύτερος τρόπος να πορευθούμε.
Σήμερα, 74 χρόνια από τη λήξη του Β παγκοσμίου πολέμου, δυστυχώς οι άξιες για τις οποίες πολέμησαν οι λαοί στο Β παγκόσμιο πόλεμο μοιάζουν να έχουν ξεχαστεί, ακόμη και από τις χώρες που τότε τις υπερασπίστηκαν.. Μια νέα μορφή φασισμού με τη μορφή της παγκόσμιας οικονομικής επιβολής απειλεί τους λαούς, χρησιμοποιώντα2ς ως μέσο τη δύναμη της σύγχρονης τεχνολογίας, καταργεί την εθνική ανεξαρτησία και διαλύει την κοινωνική συνοχή. Στο πλαίσιο των διεθνών ανακατατάξεων που έχει δημιουργήσει η νέα παγκόσμια οικονομική τάξη, οι ανθρωπιστικές αξίες κινδυνεύουν και οι δημοκρατικές κατακτήσεις που είναι αποτέλεσμα μακρόχρονων αγώνων και θυσιών θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους των διεθνών οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων. Η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει στην αναβίωση των φασισμού , απειλώντας τις θεμελιώδεις ανθρωπιστικές αξίες και οι πολεμικές συρράξεις είναι συνεχείς.
Η χώρα μας, βαθιά πληγωμένη από μια κρίση πρωτίστως οικονομική αλλά και ηθική, πρέπει να ξαναβρεί τα ηθικά της στηρίγματα και τη χαμένη της αξιοπρέπεια. Το παράδειγμα της γενιάς του 40, των ανθρώπων εκείνων, απλών καθημερινών ανθρώπων, που η ιστορία τους οδήγησε στο προσκήνιο, μέσα σε αντίξοες συνθήκες νίκησαν τον φόβο, συλλογικά αγωνίστηκαν, αντιστάθηκαν, θυσιάστηκαν για την ελευθερία και την τιμή τους, πρέπει να είναι για εμάς ένα διαρκές υπόδειγμα, μια υπενθύμιση για εγρήγορση και ευθύνη. Έχουμε ευθύνη ως κοινωνία να κρατήσουμε ζωντανά τα ιδανικά τους, την αγάπη για την ελευθερία, τον υγιή πατριωτισμό, την αλληλεγγύη, τον αγώνα για τιμή κι αξιοπρέπεια, να αφήσουμε στην άκρη τον ατομικισμό κασι να θέσουμε συλλογικά οράματα, για μια κοινωνία στηριγμένη στις ανθρωπιστικές δημοκρατικές αρχές, τις αρχές του ελληνικού πολιτισμού. Να αντιστεκόμαστε στη βαρβαρότητα , να αγωνιζόμαστε για τη διαφύλαξη της εθνικής μας ανεξαρτησίας, της εθνικής ομοψυχίας και να παλεύουμε για την ειρήνη και τη δημοκρατία.Η σημερινή επέτειος δεν είναι μια γιορτήπου μπορούμε αβασάνιστα να προσπεράσουμε, αλλά είναι εσωτερική επιταγή να σεβαστούμε εκείνο που συγκρατεί και συγκροτεί ακόμα την κοινωνία, με σύμβολα τις αξίες και τις ιδέες που είναι παρμένες από τη μακραίωνη ιστορία μας, όπως αυτές παραδόθηκαν και συντηρήθηκαν ανά τους αιώνες.
Στις σημερινές δύσκολες συνθήκες, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αδιαφορούμε. Γιατί, για να θυμηθούμε και πάλι τον Οδυσσέα Ελύτη, «Είμαστε από καλή γενιά»!
Τιμή και δόξα στους ήρωες και στις ηρωίδες του έπους του 40 και της Εθνικής Αντίστασης!!
Ευχαριστώ πολύ
